2020
Η παράσταση Frozen. Kάτω από τον Πάγο παρουσιάστηκε από το Θέατρο Σκάλα στη Λάρνακα και στη Λευκωσία το 2020.
Ιχνηλατώντας τις πολλαπλές μορφές ενός μείζονος κοινωνικού προβλήματος, τη σεξουαλική κακοποίηση και τη δολοφονία ενός δεκάχρονου κοριτσιού από έναν κατά συρροή δολοφόνο, το συγκλονιστικό έργο (1998) της Βρετανίδας συγγραφέα Bryony Lavery φαντάζει περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. To έργο αποτελεί μία μοναδική σπουδή στην ανατομία ενός εγκλήματος, μία ενδελεχή διείσδυση σε ένα διαταραγμένο μυαλό, στην οδύνη της απώλειας ενός μικρού παιδιού και στην απόπειρα επιστημονικής διερεύνησης των νευρολογικών διαστάσεων που ωθούν έναν άνθρωπο σε ένα τέτοιο έγκλημα. Κυρίως όμως, το έργο πραγματεύεται την έννοια της πραγματικής συγχώρεσης, ως αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσει κάποιος να συνεχίσει να ζει.
Η παράσταση, σε νέα μετάφραση της Aύρας Σιδηροπούλου, αναδεικνύει την πρωτοποριακή, αιχμηρή γραφή της Lavery μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των τριών πρωταγωνιστών – μιας μητέρας, ενός παιδόφιλου δολοφόνου και μιας ψυχιάτρου – που σταδιακά συνδέονται. Βασικό ρόλο στη δράση διαδραματίζει η εισβολή του «έξω» στο «μέσα», του βιωμένου στο φαντασιακό, του πραγματικού γεγονότος στον χώρο της διαταραγμένης μνήμης. Το έργο προβάλλει, μέσα από μια ρηξικέλευθη θεατρική φόρμα και με τον πιο αμείλικτο τρόπο, την υποδόρια βία που ελλοχεύει πίσω από πολλές ανθρώπινες πράξεις αλλά και την υπαρξιακή ανάγκη για συγχώρεση. Ένα εκλεκτό επιτελείο συντελεστών δημιουργεί το ασφυκτικό αλλά και βαθιά ανθρώπινο σύμπαν του έργου.
Μετάφραση / Σκηνοθεσία: Αύρα Σιδηροπούλου
Σκηνικά / Κοστούμια: Γιώργος Τενέντες
Μουσική Σύνθεση: Βάνιας Απέργης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Miroslav Stanchev
Video Art: Άρτεμις Τζάβρα-Bulloch
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Μαρία Χατζηστυλλή, Άντρη Παύλου
Ερμηνεύουν: Λέα Μαλένη, Μόνικα Μελέκη, Στέλιος Καλλιστράτης
Κριτικές
Φιλελεύθερος, Γιώργος Σαββινίδης
Η Αύρα Σιδηροπούλου προτιμά να εστιάζει στην εσωτερική, την ενδόμυχη πτυχή. Είναι μια φαινομενικά μόνο φορμαλιστική προσέγγιση που αναζητεί το βάθος, την ψίχα. Αυτός ο συντονισμός με τους μύχιους ρυθμούς αποκαλύπτει το περιεχόμενο, την αλήθεια. Είναι μια στρατηγική απόκλιση με στόχο την ουσία.
Η παραγωγή του Θεάτρου Σκάλα ξεχειλίζει ως προς την ποιότητα παραγωγής, διότι κάθε λεπτομέρεια φαίνεται να προκύπτει με μόχθο, οδύνη αλλά και έμπνευση. Η σκηνοθέτρια δεν πέφτει στην παγίδα μιας σαστισμένης αναζήτησης και μιας στείρας ανατομής της κοινοτοπίας του κακού. Ούτως ή άλλως, το έργο από μόνο του έχει μια σχηματική θεώρηση πάνω στο ακανθώδες θέμα του. Αυτό που ψάχνει είναι πέρα από τα κίνητρα των πράξεων. Η θεωρητική αοριστία του δεν την πτοεί, πασχίζει να το προσδιορίσει πιέζοντάς το προς τα μέσα. Δεν αδιαφορεί φυσικά για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι τείνουν να διοχετεύουν και να ερεθίζουν τα πιο βίαια και τοξικά τους ένστικτα. Δεδομένου όμως ότι βάση όλων είναι η ανθρώπινη φύση, φτιάχνει κόμπο- κόμπο ένα περιδέραιο από αμφισημίες, χωρίς να επιζητεί την ταύτιση, αλλά ούτε και την αποστροφή.
Κυριαρχεί μια απέραντη παγωμένη θάλασσα συναισθημάτων και η Λέιβερι περιγράφει αυτό που συμβαίνει ξεχωριστά στον καθένα από τους τρεις χαρακτήρες- τον κατά συρροή δολοφόνο, τη μητέρα του θύματος, την ψυχίατρο- κατά τη διαδικασία της απόψυξης. Η ανησυχητική γαλήνη μιας παγωμένης ερήμου θαρρείς ότι τυλίγει τη σκηνή σε οπτικό, ακουστικό και ψυχολογικό επίπεδο. Είναι η πρόκληση που αγκαζέ με τον θεατή αντιμετωπίζει και η σκηνοθέτιδα, ένας γρίφος που θέτει στον εαυτό της, η λύση του οποίου περνά από την αδιείσδυτη διαδρομή προς τη λύτρωση, την αυτογνωσία, την αποδοχή.
Η Σιδηροπούλου εμπιστεύεται και πάλι τους μόνιμους συνεργάτες της, τον Γιώργο Τενέντε (σκηνικά, κοστούμια), τον Βάνια Απέργη (μουσική), την Άρτεμη Τζάβρα-Μπούλοκ (βίντεο), για να έχει το πολυδιάστατο υπόβαθρο επί του οποίου αναπτύσσει τους συλλογισμούς της πέρα από τον χώρο και τον χρόνο, σ’ ένα διαρκές επιτακτικό παρόν. Κυριαρχεί μια απέραντη παγωμένη θάλασσα συναισθημάτων και η Λέιβερι περιγράφει αυτό που συμβαίνει ξεχωριστά στον καθένα από τους τρεις χαρακτήρες- τον κατά συρροή δολοφόνο, τη μητέρα του θύματος, την ψυχίατρο- κατά τη διαδικασία της απόψυξης. Η ανησυχητική γαλήνη μιας παγωμένης ερήμου θαρρείς ότι τυλίγει τη σκηνή σε οπτικό, ακουστικό και ψυχολογικό επίπεδο. Είναι η πρόκληση που αγκαζέ με τον θεατή αντιμετωπίζει και η σκηνοθέτιδα, ένας γρίφος που θέτει στον εαυτό της, η λύση του οποίου περνά από την αδιείσδυτη διαδρομή προς τη λύτρωση, την αυτογνωσία, την αποδοχή.
Η Σιδηροπούλου εμπιστεύεται και πάλι τους μόνιμους συνεργάτες της, τον Γιώργο Τενέντε (σκηνικά, κοστούμια), τον Βάνια Απέργη (μουσική), την Άρτεμη Τζάβρα-Μπούλοκ (βίντεο), για να έχει το πολυδιάστατο υπόβαθρο επί του οποίου αναπτύσσει τους συλλογισμούς της πέρα από τον χώρο και τον χρόνο, σ’ ένα διαρκές επιτακτικό παρόν.