2022
Το Machinal παρουσιάστηκε από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου τον Απρίλιο-Ιούνιο 2022. Παίχτηκε στη Νέα Σκηνή του ΘΟΚ, αλλά και σε περιοδεία, σε σκηνοθεσία Aύρας Σιδηροπούλου.
Το Machinal, ένα από τα πιο σημαντικά έργα της σύγχρονης αμερικανικής δραματουργίας, γραμμένο από μια ιδιαίτερα αιχμηρή φωνή της, τη Σόφι Τρέντγουελ, εστιάζει στη γυναικεία ταυτότητα, στις κρίσιμες στιγμές της πάλης της για την αντιμετώπιση του βάρους των πολλαπλών κοινωνικών της ρόλων, στην καταπίεση που υφίσταται τόσο στο οικογενειακό όσο και στο εργασιακό της περιβάλλον, μα και στις επιθυμίες της, σε ό,τι λαχταρά και παραμένει θαμμένο μέσα στην τύρβη της καθημερινότητας.
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ως αφετηρία της ένα πραγματικό γεγονός για να μας μεταφέρει, σε μια άκρως ρυθμική γλώσσα, την αγωνιώδη προσπάθεια μιας νεαρής γυναίκας να υποστηρίξει την υποτιθέμενη κανονικότητα της ύπαρξής της, καταγράφοντας τα μεταβατικά στάδια στην πορεία της ζωής της: από το γάμο στο ταξίδι του μέλιτος, από τη δουλειά στο σπίτι και από τη μητρότητα σε έναν εξωσυζυγικό δεσμό.
Η σκηνοθέτις Αύρα Σιδηροπούλου και η δυναμική ομάδα συνεργατών που την πλαισιώνει αναμετρώνται με το εξπρεσιονιστικό ύφος του έργου για να πλάσουν επί σκηνής με λόγο, ήχο και εικόνες τη διαδρομή αυτής της γυναίκας προς τη διεκδίκηση της προσωπικής της ελευθερίας.
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία Αύρα Σιδηροπούλου
Σκηνικά Γιώργος Τενέντες
Κοστούμια Λυδία Μανδρίδου
Μουσική Βάνιας Απέργης
Κίνηση Παναγιώτης Τοφή
Video Art Άρτεμις Τζάβρα-Bulloch
Σχεδιασμός φωτισμών Σταύρος Τάρταρης
Βοηθός σκηνοθέτιδας Μαρία Χατζηστυλλή
Παίζουν
Πρώτος Άνδρας, Εραστής, Δεσμοφύλακας Γιώργος Αναγιωτός
Λογιστής, Γιατρός, Μπάρμαν, Συνήγορος, Κουρέας Φώτης Αποστολίδης
Στενοτυπίστρια, Νοσοκόμα, Γυναίκα, Δικαστής, Προϊσταμένη Χριστίνα Κωνσταντίνου
Άνδρας, Τζόουνς, Σύζυγος, Ιερέας Πάνος Μακρής
Νέα Γυναίκα, Γυναίκα Τζωρτζίνα Τάτση
Αρχειοθέτης, Δεύτερος Άνδρας, Πρώτος/Δεύτερος/Τρίτος Ρεπόρτερ Κωνσταντίνος Τσίτσιος
Μητέρα, Εισαγγελέας Μήδεια Χάννα
Τηλεφωνήτρια, Κορίτσι (Τηλεφωνήτρια) Δικαστικός Κλητήρας, Πρώτος/Δεύτερος/Τρίτος Υπάλληλος, Γραμματέας της Έδρας, Πρώτος/Δεύτερος Φρουρός Μυρσίνη Χριστοδούλου
Φωτογράφος Παναγιώτης Μηνά
Κριτικές:
Φilenews: 22.05.2022 - "Εξάρτημα στη μηχανή σας" - Γιώργος Σαββινίδης
Φilenews: 01.05.2022 - "Η μηχανή ως αρπαχτικό τέρας" - Νόνα Μολέσκη
Η σκηνοθέτιδα Αύρα Σιδηροπούλου βλέπει το έργο υπό την οπτική γωνιά της σημασίας του στην ιστορία του θεάτρου του 20ού αιώνα, ως γνήσια μοντέρνο και πρωτοπόρο για την εποχή του, αλλά και υπό το πρίσμα της θεματικής του διαχρονικότητας ως φεμινιστικού. Το σκηνοθετικό σχέδιο της Αύρας Σιδηροπούλου είναι βασισμένο σε ενδελεχή μελέτη του υλικού, καθώς και των στιλιστικών καταβολών του έργου. Κυριαρχεί η φροντίδα της σκηνικής υλοποίησης της ιδέας της Μηχανής που παίρνει μορφή διάφορων θεσμών, όπως της υποχρεωτικής βιοπάλης, της μηχανιστικής εργασίας, του συμβατικού γάμου, των κοινωνικών εξαναγκαστικών ηθικών επιβολών, της απρόσωπης δικαιοσύνης κ.ά.
Σ’ αυτό συμβάλλουν και η «αυτόματη» υποκριτική μανιέρα του ικανού και πειθαρχημένου συνόλου των ηθοποιών, οι βιντεοπροβολές (Άρτεμις Τζάβρα- Bulloch), το σκηνικό (Γιώργος Τενέντες), οι φωτισμοί (Σταύρος Τάρταρης). Ενωμένοι μεν από το φόντο των προβολών, οι χωριστοί χώροι της κάθε μιας από τις εννέα σκηνές δημιουργούν χωριστά περιβάλλοντα που με τη σειρά τους «καταπίνουν» τη Νέα γυναίκα. Οι ξύλινες επιφάνειες του Γιώργου Τενέντε χρησιμεύουν ως γραφεία, τραπέζια στο μπαρ, κρεβάτι της σουίτας των νεονύμφων, δικαστικά έδρανα, πάντα με την ίδια λειτουργική ιδιότητα να παγιδεύουν. Η αίσθηση της παγίδευσης ενισχύεται από την κίνηση (Παναγιώτης Τοφή) και τη μουσική (Βάνιας Απέργης).
Πολίτης Παράθυρο: "«Machinal» σε σκηνοθεσία Αύρας Σιδηροπούλου: Ενσυναίσθηση και Κάθαρσις" - Διόνυσος Αλεξίου
Αυτή η αφαιρετική προσέγγιση και η σκηνική λιτότητα, στην επαναπραγμάτευση της Σιδηροπούλου, πλεονεκτεί σε ένα σημαντικό επίπεδο: στο να επαναφέρει την αλληλεπίδραση του σκηνικού χώρου και των θεατών σε μία ουδέτερη βάση κρίσεως των γενομένων, δημιουργώντας παράλληλα μίας συνθήκη κατανόησης σχετικά με τα κίνητρα και την τελική πράξη.
Η επαναπραγμάτευση του «Machinal» από τη Σιδηροπούλου αποτελεί μία κάρτα επιβίβασης για τον εκάστοτε θεατή σε ένα μοναδικό ταξίδι κριτικής των δεδομένων και των ζητουμένων, βάσει του συγκείμενου και της σκηνοθεσίας, σε ένα τρένο όπου εκούσια παρακολουθείς την αντίσταση ενός ατόμου απέναντι σ’ ένα σύστημα που επιχειρεί να το καταπιεί, και που απορρίπτει οτιδήποτε και οποιονδήποτε θεωρεί ως «ελαττωματική παρτίδα». . .Το «Machinal» σε αναγκάζει να μείνεις αμετακίνητος στο κάθισμά σου και να παρατηρήσεις όλα τα επισυμβαίνοντα στη διαδρομή (σαν ένα σύγχρονο Έγκλημα στο Όριαν Εξπρές) προκειμένου να φτάσεις στην κάθαρση!
Συνεντεύξεις:
διάλογος: 17.04.2022 - "Αύρα Σιδηροπούλου: Οι κοινωνίες εξακολουθούν να λειτουργούν ως μηχανή που καταβροχθίζει" - Αντώνης Γεωργίου
Φilenews: 12.04.2022 - "Αύρα Σιδηροπούλου: Μεγαλύτερος εχθρός του θεάτρου είναι η κυριολεξία" - Γιώργος Σαββινίδης
ANANT GARDE: 07.04.2022 - "Machinal: Η παράσταση που δίνει πνοή στις διάφορες όψεις μιας γυναίκας" - Αγάθη Χατζηκωστή
Πολίτης Παράθυρο: "Απομόνωση σε έναν μηχανοποιημένο κόσμο" - Ελένη Παπαδοπούλου